Chứng chỉ hành nghề y là gì? Quy định, thời hạn và cách xin cấp

Chứng chỉ hành nghề y là điều kiện bắt buộc đối với mọi cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khám chữa bệnh tại Việt Nam. Không chỉ đảm bảo năng lực chuyên môn, đây còn là căn cứ pháp lý quan trọng để bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng và các kỹ thuật viên y tế được công nhận đủ điều kiện hành nghề.

Bài viết dưới đây Bacsi247 sẽ giúp bạn hiểu rõ chứng chỉ hành nghề là gì, cũng như thủ tục xin cấp và thời hạn hiệu lực của chứng chỉ này.

Chứng chỉ hành nghề là gì?

Khái niệm: Chứng chỉ hành nghề y là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, xác nhận cá nhân đủ điều kiện chuyên môn, đạo đức và sức khỏe để hành nghề khám chữa bệnh theo quy định pháp luật.

Tính chất pháp lý: Đây là điều kiện bắt buộc để cá nhân được hành nghề y hợp pháp tại Việt Nam.

Vai trò:

• Xác nhận trình độ chuyên môn và tay nghề của người hành nghề
• Ghi nhận quá trình thực hành và rèn luyện chuyên môn
• Thể hiện cam kết đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp

Tên gọi theo quy định pháp luật:

• Trước ngày 01/01/2024: gọi là chứng chỉ hành nghề y (theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2009)
• Từ ngày 01/01/2024: chính thức đổi thành giấy phép hành nghề y (theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023)

Phân biệt:

• Chứng chỉ hành nghề: cấp cho cá nhân, chứng minh năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp.
• Giấy phép hoạt động: cấp cho cơ sở y tế (phòng khám, bệnh viện) sau khi đáp ứng đủ điều kiện pháp lý.

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023, chứng chỉ hành nghề được cấp trước ngày 01/01/2024 được chuyển đổi sang giấy phép hành nghề theo lộ trình do Chính phủ quy định và thực hiện việc gia hạn theo định kỳ 05 năm một lần kể từ ngày chuyển đổi theo quy định của Luật này.

Đối tượng được cấp chứng chỉ hành nghề y

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2009, có 06 đối tượng phải có chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh là:

• Bác sỹ, y sỹ.
• Điều dưỡng viên.
• Hộ sinh viên.
• Kỹ thuật viên.
• Lương y.
• Người có bài thuốc gia truyền hoặc có phương pháp chữa bệnh gia truyền.

Ngoài 06 đối tượng trên, Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 bổ sung thêm 03 đối tượng phải có chứng chỉ hành nghề y từ từ 01/01/2024:

• Dinh dưỡng lâm sàng
• Cấp cứu viên ngoại viện
• Tâm lý lâm sàng

Điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề y mới nhất

Từ 01/1/2024, điều kiện cấp mới giấy phép hành nghề quy định tại Điều 30 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 như sau:

Đối với các chức danh bác sỹ, y sỹ, điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và tâm lý lâm sàng bao gồm:

• Được đánh giá đủ năng lực hành nghề qua kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh
• Có đủ sức khỏe để hành nghề
• Đáp ứng năng lực tiếng Việt đối với người nước ngoài theo quy định của Chính phủ
• Không thuộc một trong các trường hợp bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hành nghề nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính. 

Đối với các chức danh lương y, người có bài thuốc gia truyền hoặc có phương pháp chữa bệnh gia truyền bao gồm:

• Có giấy chứng nhận lương y hoặc giấy chứng nhận người có bài thuốc gia truyền hoặc giấy chứng nhận người có phương pháp chữa bệnh gia truyền
• Có đủ sức khỏe để hành nghề
• Đáp ứng năng lực tiếng Việt đối với người nước ngoài theo quy định của Chính phủ
• Không thuộc một trong các trường hợp bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hành nghề nhưng chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính

Xem thêm: Bác sĩ hành nghề bao lâu thì được mở phòng khám?

Thủ tục cấp mới giấy phép hành nghề thế nào?

Việc cấp mới giấy phép hành nghề được thực hiện với những trường hợp:

• Người lần đầu tiên đề nghị cấp giấy phép hành nghề.
• Người hành nghề thay đổi chức danh chuyên môn đã được ghi trên giấy phép hành nghề.
• Người bị thu hồi giấy phép hành nghề thuộc trường hợp cấp mới theo quy định của Chính phủ.
• Trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hành nghề

Người đề nghị cấp giấy phép hành nghề cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm:

• Đơn đề nghị cấp giấy phép hành nghề (theo Mẫu 08 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP).
• Bản sao hợp lệ của một trong các giấy tờ sau: 

- Văn bằng chuyên môn phù hợp với chức danh đăng ký hành nghề.

- Giấy phép hành nghề đã được thừa nhận theo quy định tại Điều 37 Nghị định 96/2023/NĐ-CP.

• Giấy khám sức khỏe (còn hiệu lực).
• Sơ yếu lý lịch tự thuật (theo Mẫu 09 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP).
• 02 ảnh chân dung kích thước 4x6 cm, chụp trên nền trắng trong thời gian không quá 06 tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ.
• Giấy xác nhận hoàn thành thực hành (theo Mẫu 07 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP) đối với các chức danh yêu cầu thực hành
• Giấy chứng nhận năng lực tiếng Việt (đối với người nước ngoài) hoặc giấy chứng nhận đủ trình độ phiên dịch kèm theo hợp đồng lao động của người phiên dịch với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi người nước ngoài dự kiến làm việc.
• Giấy chứng nhận lương y, giấy chứng nhận bài thuốc gia truyền hoặc giấy chứng nhận phương pháp chữa bệnh gia truyền (đối với các chức danh tương ứng).

Lưu ý: Một số giấy tờ có thể được miễn nộp nếu thông tin đã được kết nối, chia sẻ trên Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động khám bệnh, chữa bệnh hoặc cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế.

Trình tự, thủ tục cấp giấy phép hành nghề

• Nộp hồ sơ: Người đề nghị nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Sở Y tế nơi dự kiến hành nghề, hoặc nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế.
• Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ: Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét và cấp giấy phép hành nghề. Trường hợp không cấp, phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
• Cấp giấy phép hành nghề: Sau khi hồ sơ được chấp thuận, người đề nghị sẽ nhận được giấy phép hành nghề có thời hạn 05 năm. 

Lưu ý: Trường hợp cần xác minh tài liệu có yếu tố nước ngoài, thời hạn cấp giấy phép là 30 ngày kể từ ngày có kết quả xác minh.

Lộ trình kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề

Theo Điều 121 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023, việc kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề sẽ được áp dụng theo lộ trình. Lộ trình kiểm tra, đánh giá năng lực hành nghề được triển khai theo giai đoạn, bắt đầu từ năm 2027 đối với bác sĩ, năm 2028 đối với y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, và năm 2029 đối với kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện, tâm lý lâm sàng.

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023, các chức danh này phải trải qua kỳ thi đánh giá năng lực trước khi được cấp giấy phép hành nghề. Chi tiết lộ trình:

• Năm 2027: Bác sĩ phải tham gia kiểm tra, đánh giá năng lực hành nghề trước khi được cấp giấy phép hành nghề.
• Năm 2028: Y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh phải tham gia kiểm tra, đánh giá năng lực hành nghề trước khi được cấp giấy phép hành nghề.
• Năm 2029: Kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện, tâm lý lâm sàng phải tham gia kiểm tra, đánh giá năng lực hành nghề trước khi được cấp giấy phép hành nghề.

Lưu ý:

• Hiện tại, người xin cấp giấy phép hành nghề chưa bắt buộc phải tham gia kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề.
• Việc kiểm tra, đánh giá năng lực hành nghề là một yêu cầu quan trọng theo lộ trình của Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023.
• Hội đồng Y khoa Quốc gia sẽ chủ trì tổ chức thực hiện kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề cho các chức danh bác sĩ.

Kết luận

Giấy phép hành nghề y (tên gọi cũ là chứng chỉ hành nghề y) là điều kiện pháp lý bắt buộc để mọi cá nhân hành nghề trong lĩnh vực khám chữa bệnh tại Việt Nam. Từ năm 2024, quy trình cấp phép đã có nhiều thay đổi quan trọng nhằm chuẩn hóa năng lực chuyên môn, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và tăng cường quản lý hoạt động hành nghề.

Việc nắm vững khái niệm, điều kiện, thời hạn và thủ tục xin cấp giấy phép hành nghề không chỉ giúp bạn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đúng quy định mà còn tránh được các rủi ro pháp lý trong quá trình hành nghề. Nếu bạn là bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên hay lương y, hãy chủ động cập nhật quy định mới và hoàn thiện thủ tục cấp phép kịp thời để đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm nghề nghiệp của mình.

Trong quá trình quản lý phòng khám hoặc hợp tác với phòng khám khác, hãy cân nhắc sử dụng phần mềm hỗ trợ Bacsi247 để theo dõi lịch làm việc, vai trò chuyên môn và đảm bảo tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả và minh bạch. Đăng ký dùng thử miễn phí!